1911: eerste gemeenteraadsverkiezingen in De Panne

Op 24 juli 1911 wordt De Panne, bij Koninklijk Besluit, een zelfstandige gemeente. Op 15 oktober van datzelfde jaar vinden de eerste gemeenteraadsverkiezingen plaats. De belangrijkste partijen zijn de katholieke lijst van Ernest d’Arripe en ‘de candidaaten der vooruitgang’ van Maurice Calmeyn. Beide lijsten tellen 9 kandidaten. Op de liberale lijst staan August Vileyn, Jacques Dumont, Jules Schoolaert, Gerard Lenaers, Jules Vanderpoorten, Louis Maesen, Hendrik Huysseune, Louis Legein en lijsttrekker Maurice Calmeyn. Op de katholieke lijst vinden we Jeroom Ver Eecke, Geraard Pyson, Louis Decrop, Remi Follet, Pieter Goderis, David Velghe, Hypoliet Beyen, Julien Luyssen onder leiding van Ernest d’Arripe terug. 

In de campagne die aan de verkiezingen voorafgaat, propageren de twee partijen hun programma met grote begeestering. Allebei beloven ze te zorgen voor de aanleg van een schuilhaven, maar met betrekking tot het onderwijs staan ze lijnrecht tegenover elkaar. Beide boegbeelden richten zich tot de bevolking en kraken elkaar af. Bepaalde zaken veranderen blijkbaar nooit… 

In 1911 is in België nog het algemeen meervoudig stemrecht van kracht dat inging in 1893. Alle mannelijke burgers vanaf 25 jaar hadden stemrecht, maar bepaalde categorieën personen kregen 2 of meer stemmen: gezinshoofden met een eigen woning, eigenaars van onroerende goederen of spaargeld en houders van hogere diploma’s. Vóór 1893 was er in België het cijnskiesrecht. Alleen de personen die vermogend genoeg waren om een bepaald bedrag aan belastingen te betalen, mochten toen stemmen. In de praktijk was dat minder dan 2% van de Belgische bevolking. Op relatief korte tijd veranderde er veel, want na de Eerste Wereldoorlog, in 1919, werd het algemeen enkelvoudig stemrecht ingevoerd. Alle mannen vanaf 21 jaar mochten toen stemmen. Het zou echter nog tot 1948 duren, voordat de vrouwen ook stemrecht kregen. 

In 1911 kiezen de stemgerechtigden van De Panne (ongeveer 15% van de bevolking) massaal voor de katholieke lijst van Ernest d’Arripe die burgemeester wordt (grote foto) en dat zal blijven tot 1932. Dr. Jeroom Ver Eecke wordt eerste schepen, Geraard Pyson tweede schepen. 

Info: Boek ‘Eeuwig in eb en vloed’ van Pierre Boonefaes en Willy Vilain

Meer beelden uit het verleden van Adinkerke en De Panne vind je op www.depanneverbeeldt.be