De Panne herdenkt operatie Dynamo (mei 1940)

Vanaf 22 mei tot 3 oktober 2021 herdenkt De Panne het begin van de Tweede Wereldoorlog. Met Operatie Dynamo in mei 1940 was niet alleen het strand van Duinkerke maar ook het strand van De Panne het decor van een historische evacuatie. Ook in De Panne zijn ruim 30.000 Britse soldaten met kleine en grote vaartuigen ontscheept. Oprukkende Duitse troepen zorgden ondertussen voor een nooit geziene ravage. De Panne herdenkt ‘Operatie Dynamo’ onder meer met een historische tentoonstelling en een concert.  

‘Operatie Dynamo’ blijft een belangrijk hoofdstuk uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het is precies 81 jaar geleden dat De Panne en omgeving het toneel was van een historische strijd tegen de Duitse bezetting. 

Villa Le Chalutier, themawandeling en concert

In 2020 was voor de 80ste verjaardag van Operatie Dynamo een grote herdenking gepland in De Panne. Het project is door de coronapandemie verplaatst naar 2021. Voor de 81ste verjaardag is geopteerd voor een meer ingetogen en coronaveilige herdenking. 

De dienst Cultuur organiseert een historische tentoonstelling in villa Le Chalutier en langs een wandeltraject. Vanaf 1 juli loopt er een doe-tocht voor families en in september is er een theaterfakkelwandeling. Het project wordt op 2 oktober afgesloten met het herdenkingsconcert ‘We’ll meet again – Lady Linn zingt Vera Lynn’.

De tentoonstelling in villa Le Chalutier schetst dit belangrijk keerpunt in de Tweede Wereldoorlog én in de geschiedenis van Europa. Een themawandeling in De Panne toont historische foto’s en informatie op zeildoeken, raamstickers en QR-codes (duur 1,5 à 2 uur). Ook vier strandcabines maken deel uit van het parcours met als thema’s ‘ooggetuigen, iconische oorlogsliederen, gedichten en de little ships’. Verder is er in de kapel van de Paters Oblaten aandacht voor het lokale comité van de Dunkirk Veterans Association en loopt in de Onze-Lieve-Vrouwekerk een participatief project met kindertekeningen.

Het dagelijkse leven in De Panne

Operatie Dynamo had niet alleen militaire gevolgen. De gebeurtenissen van mei-juni 1940 hadden ook een grote impact op het dagelijkse leven van de bevolking in De Panne. Authentieke beelden, objecten en getuigenissen duiden de historische feiten en tonen hoe de inwoners van De Panne deze gebeurtenis beleefden.

Cindy Verbrugge, schepen van Cultuur: “We herdenken de onvergetelijke gruwel die 81 jaar geleden op of vlakbij het strand plaatsvond. Het nu vredig en brede strand was ooit een echte chaos. De militaire operatie veroorzaakte een nooit geziene ravage. De historische gebeurtenis zorgde voor angst, dood en talrijke slachtoffers onder de soldaten en bevolking. De herdenking houdt de herinnering levendig. We mogen de gebeurtenissen nooit vergeten. Een dergelijke gruwel mag nooit terugkeren”.

Unieke beelden en beleving

De herdenking van Operatie Dynamo wordt gesteund door de Vlaamse overheid en Westtoer.

“De Panne onderscheidt zich meer dan ooit met een eigentijdse omkadering van historische feiten. De tentoonstelling toont niet alleen unieke historische beelden. Ook de beleving in De Panne staat centraal met het coronaveilig wandeltraject. De hedendaagse toerist gaat op zoek naar beleving en verhalen die een extra dimensie bezorgen aan de reisbestemmingen. Een bezoek aan Operatie Dynamo is perfect te combineren met een ontdekking van Beaufort 21 in De Panne”, aldus Sabien Lahaye-Battheu, gedeputeerde en voorzitter Westtoer.

Belangrijk hoofdstuk in WO II

‘Operatie Dynamo’ is één van de meest tot de verbeelding sprekende militaire operaties uit de Britse geschiedenis en een belangrijk hoofdstuk van de Tweede Wereldoorlog. Toen op 10 mei 1940 de Duitse troepen oprukten, waren ze er in geslaagd in enkele dagen Nederland, België, het Groothertogdom Luxemburg en tenslotte ook Frankrijk binnen te vallen. Bijna het volledige geallieerde leger – Britse, Franse en Belgische troepen – was richting Noordzee en het Kanaal gedreven en omsingeld aan de Frans-Belgische grens. Nog diezelfde week – op 16 mei 1940 – nam de Britse Eerste Minister Winston Churchill het besluit om het Britse Expeditieleger via de zee te evacueren. Het werd een hallucinante opdracht: in totaal zaten 400.000 militairen vast op de stranden van de regio rond Duinkerke tot pakweg Oostduinkerke. Niet alleen de legervloot, maar ook alle beschikbare kleine vaartuigen moesten ingezet worden voor hun redding. ‘Operatie Dynamo’ was een feit.

Een militair mirakel

Operatie Dynamo wordt soms omschreven als ‘The Miracle of Dunkirk’ maar de grootscheepse evacuatie ging verder dan Duinkerke. Aan alle stranden van Mardyck (FR) tot voorbij De Panne werden massaal soldaten opgepikt. Ondertussen kreeg de hele regio te maken met bombardementen en luchtaanvallen. Tussen militaire doelwitten en onschuldige burgerbevolking was er geen onderscheid meer. Ook de zee was letterlijk een mijnenveld. Militair heeft Duitsland deze strijd gewonnen maar tactisch was dat zeker niet het geval. Meer dan 330.000 militairen, waarvan bijna 140.000 niet-Britten, konden door ‘Operatie Dynamo’ Engeland bereiken. De meerderheid kon vertrekken vanuit de haven van Duinkerke, maar één derde moest via de stranden en geïmproviseerde pieren in zee inschepen.