Welkom aan de Westkust het epicentrum van de garnaalvisserij!

Wie denkt aan Koksijde, Nieuwpoort en De Panne denkt aan zee, strand én lekkere garnaaltjes. De kaviaar van de Noordzee is ons meest bekende exportproduct en een absolute delicatesse. Grote verwondering dan ook aan de Westkust toen bekend raakte dat de garnaalkroket van Oostende erkend is als ‘Eetbaar Erfgoed’ van het Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) en streekproduct. Ook aan de Westkust zijn de garnaalkroketten streekeigen en verweven met onze geschiedenis, ze staan op het menu in elk restaurant.

Garnaalvisserij aan de Westkust ademt traditie
Niet alleen de smaak is uniek, ook de productiewijze zorgt dat onze garnaalvisserij een typisch lokale stempel krijgt. Garnaalkruiers tref je nog vaak aan in onze regio. Er zijn zelfs verenigingen die deze traditie in ere houden: slepers vangen garnalen met netten die de visser achter zich aan sleept, net zoals vroeger. Een traditionele manier om garnalen te vissen. Of ken je de Stienestekers? Deze vrouwelijke garnaalvissers (genoemd naar Stiene, één van de eerste vissersvrouwen) brengen de tijd van de IJslandvaarders terug. Toen gingen de thuisgebleven vrouwen garnalen vissen. Dat deden ze niet met paarden maar met steeknetten. Ze gingen wel met muilezels tot aan de zee, maar niet in het water met de ezels. Garnaalvisserij ademt traditie.

Paardenvisserij in Oostduinkerke: immaterieel cultureel erfgoed
Wie garnalen zegt, legt meteen de link met de paardenvissers. Bij laag water trekt de garnaalvisser samen met zijn trekpaard twee tot drie uur op pad, in alle weersomstandigheden. Dit authentieke schouwspel vind je nergens anders ter wereld. In 2013 voegde Unesco dit fenomeen toe aan de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. De Koninklijke Orde van de Paardevisser promoot al ruim vijftig jaar de Paardenvissers van Oostduinkerke en het culinair gebruik van de Noordzeegarnaal. De garnaalvissers te paard vervaardigen al vijftig jaar heerlijke traditionele garnaalkroketten met hun eigen gevangen Oostduinkerkse garnaal en bisque van de garnaalkoppen. De ultieme korte keten dus.
In Oostduinkerke vinden de Garnaalfeesten al sinds 1950 plaats tijdens het laatste weekend van juni. Het event is een jaarlijkse ode aan de zee en de garnaalvissers in het bijzonder. Het hoogtepunt vindt plaats met de Garnaalstoet op zondagnamiddag.

Horeca aan de Westkust: korte keten
Ook de plaatselijke horeca- en vishandelszaken werken met dagverse, niet gepoederde garnaal – aangevoerd door de vissersboot De Aalscholver N93 via de Nieuwpoortse vismijn – voor het vervaardigen van een garnalenbisque, een tomaat-garnaal en een garnaalkroket.
Al vier jaar levert de Koninklijke Orde van de Paardevisser het label van Culinair ambassadeur af aan de horeca- en vishandelszaken aan de Westkust die uitsluitend werken met de dagverse, aan boord gekookte, onbehandelde en met de hand gepelde garnaal uit Nieuwpoort. Via deze weg stimuleert de Orde al jaren de korte keten.

Oostendse garnaal versus Nieuwpoortse garnaal
Marc Sirjacobs – voorzitter van de K. Orde van de Paardevisser: “In 2009 hield het ‘Genootschap der Culinairen’ (onder voorzitterschap van de eredirecteur van de ‘Hotelschool Ter Duinen’ uit Koksijde en met een selecte jury van zestig personen) een garnaalproeverij in restaurant ‘Ten Bogaerde’ (nu Mondieu).”
“Dagverse, ongepelde en onbehandelde garnalen werden aangevoerd vanuit uit Nieuwpoort, Oostende en Zeebrugge. Alle garnalen werden aan boord gekookt met zeewater. De ter plaatse gevangen garnalen door de Oostduinkerkse Paardenvissers werden gekookt aan land.”

“De Nieuwpoortse garnaal kwam er als beste garnaal uit qua smaak en textuur. De kleur is ook iets meer oranje dan de Oostendse of Zeebrugse. Dat komt omdat de visgronden van de Nieuwpoortse garnaal eerder zandgrond is, voor Oostende/Zeebrugge is dat eerder slibgrond.”

Burgemeester Marc Vanden Bussche: “Aan de Westkust aanvaarden we niet dat Oostende (en zijn horeca) de traditionele garnaalkroket kaapt als Vlaams streekproduct. Onze gemeente (Koksijde-Oostduinkerke) heeft een jarenlange traditie als garnalengemeente. Onze garnaalvisserij te paard in Oostduinkerke is immaterieel cultureel erfgoed van Unesco. Onze hotelschool is wereldtop. Onze horeca- en vishandelzaken hebben naam en faam. De traditioneel vervaardigde garnaalkroketten met de Nieuwpoortse garnaal binnen de horeca aan de Westkust is zeker een Vlaamse ambachtelijk streekproduct. Het oordeel en de onwetendheid over alles van de garnaal en de garnaalkroket bij de VLAM en Vlaams Minister Crevits zijn betreurenswaardig. We nodigen hen graag uit om eens te proeven en te oordelen!”

Stephane Buyens De Panne (schepen voor Toerisme, Lokale Economie Meesterkok): “Tussen De Panne en Nieuwpoort zwemt een prachtig beestje, de grijze Westkust-garnaal. De smaak van deze garnaal is uniek qua finesse en dat is mede door de kwaliteit van ons zand en water.
Wat de kroketten betreft, is daar de enige tweesterrenkroket te vinden aan zee. Le Fox in De Panne maakt deze onafgebroken sinds 1947. Garnaalgerechten zijn hier meer dan de kroket.
Kerremelksmeus, garnaalomelet en bisques bewijzen dat. Die mix, gekruid met een visserstraditie van meer dan honderd jaar garnalen verwerken, is gewoonweg het beste ter wereld.”