De Panne Troosthoofdstad Reveil23

De Panne is dit jaar de Troosthoofdstad van Reveil23 en wordt zo het epicentrum van Reveil Vlaanderen. Deze non-profitorganisatie organiseert de ondertussen gekende ‘troostconcerten’ op begraafplaatsen over heel Vlaanderen op 1 november. Het project lijkt zich nu ook te gaan verspreiden over Europa.

Wie afgelopen jaar op 1 november rond zonsondergang op een begraafplaats liep, had een grote kans om er muziek en verhalen te horen. Sinds 2014 organiseerde de organisatie Reveil er namelijk al honderden ingetogen troostconcerten, op begraafplaatsen overal in het land. Het project begon in Deerlijk, toen singer-songwriter Pieter Deknudt een lied wilde spelen aan het graf van z’n overleden vriend Robbie Van Eeckhout, toen bassist bij Niels Destadsbader. Maar het project groeide uit tot in 150 deelnemende gemeenten.

Van die deelnemende gemeenten is er elk jaar één Troosthoofdstad. Vorige jaren zette Reveil samen met onder andere Kortrijk en Leuven meerdaagse troostfestivals op Vlaamse bodem op poten. Dit jaar neemt lokaal bestuur De Panne de fakkel over en wordt het ‘Troosthoofdstad’. Tijdens Reveil23, een bijzonder festival van troost en hoop, lopen in de maand oktober tientallen troostevenementen doorheen de hele gemeente, met een drietal pijlers: troostacties door lokale verenigingen, troostproducties door vzw Reveil en een Slotmoment dat u live kan volgen op VRT Max en Radio2.

Reveil is intussen een vaste waarde op Allerheiligen. De organisatie gaat samen met kunstenaars, muzikanten, dichters en vertellers op zoek naar een warmere rouwcultuur van eigen bodem. De beweging spreidde haar vleugels intussen over 1 op de 2 Vlaamse gemeenten en won daarvoor de Vlaamse Cultuurprijs voor immaterieel erfgoed.

De Panne vergeet je niet

De Panne, dat al heel wat jaren een troostconcert organiseert op 1 november, werkt dit jaar samen met Reveil een troostprogramma uit dat dit najaar de hele gemeente zal samenbrengen rond rouw en verlies, en warme troost zal bieden aan al wie het nodig heeft.

“We willen afscheid en troost bespreekbaar maken in De Panne.

Hoe we omgaan met verdriet en afscheid is belangrijk. We moeten beseffen dat iedereen behoefte heeft aan troost en dat op zijn of haar eigen manier. In een ‘feel happy’-wereld moet je, zonder omwegen, echt kunnen zeggen dat het eens niet goed gaat.

Als Troosthoofdstad 2023 brengen we een thema, waar hoop en warmte minstens even sterk zijn als afscheid en verdriet, naar onze inwoners. Die thema’s zijn net zoals Adinkerke en De Panne: ze wisselen doorheen de seizoenen van intens en druk naar stilte en rust. Net zoals het constante wiegen van eb en vloed..”

Nicolas Luyssen, schepen van Cultuur & Erfgoed

Als gemeente helpt het dan ook om ruimte te maken voor verdriet. Wetenschappelijke studies tonen aan dat erkenning de belangrijkste stap is voor het rouwproces. Gemeente De Panne wil met dit traject de inwoners dichter bij elkaar brengen en het signaal geven dat niemand er alleen voor staat.  

Troostacties vanaf 1 oktober

“We starten een participatief traject op waarbij De Pannenaren verbinding en schoonheid inzetten als bazooka tegen pijn, gemis en eenzaamheid. Want als Vlaming hebben we niet altijd geleerd om die thema’s bespreekbaar te maken. Dit jaar doen we een oproep aan verenigingen om vanaf begin oktober lokale troostacties te organiseren. Dat kan gaan van een breiclub die sjaaltjes breit voor wie iemand verloor, over deurconcertjes van de lokale muziekacademie, tot de lokale bakker die koekjes maakt voor de inwoners van het woonzorgcentrum. Want het is die connectie die het verschil maakt. We voelen dat heel wat mensen nood hebben aan een stevige dosis lachvitamientjes.”

Pieter Deknudt, oprichter van Reveil

Troostproducties vanaf midden oktober

Vanaf midden oktober komt ook Reveil zelf met enkele opmerkelijke activiteiten die rouw en verlies zichtbaar zullen maken in De Panne, de zogenoemde troostproducties. Zo is er de Verhalenbank, waar elke Vlaming enkele tekenende herinneringen kan achterlaten aan een overleden dierbare. De bedoeling is er om alle levensverhalen van overleden Vlamingen te bewaren voor de volgende generaties. Daarnaast komt er een Soul Repair Café. Daar zetten zogenaamde soul repair artiesten na een babbel rond een kop koffie je herinneringen aan een overleden lief, familielid of maatje om in een gedicht, brief of illustratie.

Boodschap aan de Overkant

Een ander project is ‘Boodschap aan de Overkant’. Onder het mom ‘Wat zou je schrijven als je nog 1 sms’je mocht sturen naar een overleden dierbare?’ kunnen De Pannenaren op de website van Reveil een korte boodschap achterlaten voor een overleden geliefde. De boodschappen worden dan in de week voor 1 november geprojecteerd op het gemeentehuis.

De Grote Oversteek

Ook worden duizenden drijvende kaarsjes te water gelaten als eerbetoon aan de overleden inwoners. Mensen kunnen een boodschap achterlaten en zelf een kaarsje neerzetten.

Muzikanten, schrijvers en dichters trekken naar woonzorgcentra, ziekenhuizen, palliatieve huizen in de buurt. Zo wil het bestuur van De Panne zoveel mogelijk inwoners een hart onder de riem steken.

Slotmoment                                                                   

Al deze projecten monden uit in het Slotmoment van Reveil23 Vlaanderen, een ingetogen tv-uitzending op VRT Max en Radio2 vanop de begraafplaats van De Panne. Op dit herdenkingsmoment komen getuigenissen, muziek, gesprekken en filmpjes samen in het ontroerende decor van de begraafplaats. Lieve Blancquaert verzorgt de presentatie. De volledige line-up wordt later meegegeven, maar omvat een combinatie van lokale artiesten en artiesten met (inter)nationale uitstraling. Zo speelden onder andere al Axelle Red, Bart Peeters, Selah Sue, Niels destadsbader, Tourist LeMC …

Met het Troostfestival willen we er zijn voor elkaar en op donkere dagen een dekentje van troost uitrollen over De Panne.