Stichtster Boter- en Kaasfeesten schenkt archief aan stad Diksmuide

Rosane Morlion (87), zeg maar de moeder van de Boter- en Kaasfeesten in Diksmuide, schenkt haar volledig archief aan de stad. Alle indrukken en ervaringen die ze opdeed tijdens haar jarenlange carrière hield ze nauwgezet bij. De documenten en foto’s uit het archief geven een uniek beeld van 50 jaar lokale geschiedenis op vlak van gastronomie en culturele activiteiten.

Rosane en haar man, Cyriel Vandevelde (1936-2015), waren zelf pioniers op het vlak van zuivel. Met hun bedrijf ‘In’t Kaasboerke’ in Esen verhandelden ze vanaf 1970 bijna een kwarteeuw eieren, boter en kazen. Rosane bleef zelfs tot in 2000 actief in de kaaswereld.

Aan de wieg

Samen stonden ze aan de wieg van de Boter- en Kaasfeesten. “We vonden dat de traditionele Sinksenmaandagmarkt een nieuw elan kon gebruiken. Dat deden we door tijdens deze feestmarkt in eerste instantie zowel de internationale als Diksmuidse boter- en kaasproductie in de kijker te zeten. Zo ontstonden ook de bekende boter- en kaasworpen van op het stadhuis”, opent Rosane. Het koppel riep ook de ‘Orde van de Beuterwaeghe’ in het leven, waar sinds 1974 jaarlijks drie personen in worden opgenomen die zich inzetten voor Diksmuide.

“Ik gebruikte m’n internationale connecties om verschillende kaasboeren uit de wereld naar Diksmuide te halen, maar ook om de reputatie van de Diksmuidse boter en kaas daar bekend te maken. Samen met mijn man trokken we soms met een bestelwagen vol kaas, en de wijn niet te vergeten, naar het buitenland om ons daar bekend te maken.”

Opmerkelijke kennis

“Rosane hield er van om alles grondig te documenteren en bij te houden: niet enkel over de Boter- en Kaasfeesten, maar ook haar contacten, ontmoetingen, ervaringen als expert-jurylid van de Concours Générale Agricole in Parijs… Aangevuld met haar opmerkelijke kennis over kaas en zuivel zorgt dat voor een uniek beeld van 50 jaar lokale geschiedenis op vlak van gastronomie en culturele activiteiten. We zijn dan ook bijzonder dankbaar dat Rosane, die  dit archief aan de stad wil ter beschikking stellen”, aldus stadsarchivaris Chris Vandewalle.

Na een eerdere schenking in 2017 van fotoalbums over de Boter- en Kaasfeesten, is het archief nu zo goed als compleet.

Het archief

Deze tweede schenking uit het archief Vandevelde-Morlion bestaat uit:

• 10 fotoalbums met diverse Diksmuidse activiteiten (o.a. ontvangsten, bezoeken, kermissen, Orde van de Boterklomp) – periode 1976-1996

• 25 fotoalbums over de Sinksenfeestmarkt en Boter- en Kaasfeesten – periode 1974-2019

• 13 zelf samengestelde documentatiemappen over kaas- en zuivelproducten – periode 1974-2000

• Diploma’s van intronisaties in binnen- en buitenlandse zuivel- en gastronomische confrérieën – periode 1978-2006

• De collectie bronzen medailles als expert jurylid van de Concours Générale Agricole (Frankrijk) in Parijs – periode 1978-2021

• Daarnaast ook een mooi collectie objecten met betrekking tot de kaas- en de boterbereiding, met o.a. botervormen, kaasvormen, typische kledij.